Tijdens onze vakantie bij Oogst in Portugal, waren we meteen gecharmeerd door de massaal aanwezige eucalyptusbomen in de buurt. Dat typische saunageurtje in combinatie met het aroma van overal groeiende muntplanten: we leken wel door een Vicks Vaporub-bos te stappen.
Ik vond het wel verrassend: ‘Allez, seg, eucalyptus, in Portugal?’, maar ik stond er verder niet bij stil.
Tot Bert ons vertelde over deze bomen. Want natuurlijk: eucalyptus komt eigenlijk alleen voor in Australië, toch? Het is er de voornaamste bron van voedsel voor koala’s. Eucalyptus in Europa, dat klopt niet.
Hoe komt dat dan? Meer dan een eeuw geleden begonnen Mediterraanse landen met het aanplanten van eucalyptus, want:
- de bomen groeien snel
- het hout is goed
- je kunt er papier van maken
- het levert dus snel en goed geld op
Hoera! Handig!
Of toch niet? Want na acht jaar zijn de bomen ‘op’ en gekapt en moeten landeigenaars weer nieuwe exemplaren aanplanten. Korte termijndenken – fast money! Gek, toch, als je bedenkt dat een volwaardig bos tot vijftig jaar de tijd nodig heeft om groot te worden, om nog te zwijgen van alle dieren die na acht jaar plots (weer) een ander onderkomen moeten zoeken.
Bovendien zijn de olieachtige dampen die deze bomen verspreiden zo sterk en overheersend, dat andere planten geen schijn van kans meer krijgen in hun buurt. Gevolg: de biodiversiteit slinkt zienderogen en inheemse planten – én dieren – verdwijnen.
En zelfs dat is niet alles.
Het Middellandse Zeegebied is sowieso al erg gevoelig voor bosbranden. Doe daar nog een massa eucalyptusbomen bij die:
- enorm veel water uit de grond onttrekken
- snel vuur vatten, waardoor je ongeziene bosbranden krijgt die nog moeilijker te blussen zijn
- regelmatig ONTPLOFFEN bij een brand en dan vlotjes HONDERD METER verderop gekatapulteerd worden, als een gigantische brandende toorts
… en dat hele geurige eucalyptusbos krijgt plots een wel heel bittere nasmaak.
Gelukkig ziet de Portugese overheid ook in dat dit niet the way to go is en ontmoedigen ze steeds vaker het aanplanten van nieuwe eucalyptusbossen.
Fingers crossed voor een diverser, doordacht en inheems bosbeleid, dus. (Nietwaar, mevrouw Schauvliege?)
Zondag Bosdag Zondag Zeedag 
Monoculturen veroorzaken altijd een enorme verstoring van het natuurlijke, oorspronkelijke ecosysteem. In Europa zouden we veel meer gemengd bos moeten creëren. Monotone coniferenbossen zijn zowel brandgevaarlijk als heerlijk geurend, net als Eucalyptus. Maar nieuw gemengd bos kan zelfs in ons land bestaan uit Eucalyptus, Sequoia, Robinia, wilde fruitbomen (en nog talloze andere struiken en bomen) naast traditionele soorten. De wereld van de bosbouwers lijkt erg bang voor verandering te zijn. Vooral exotische soorten worden met groot wantrouwen bejegend.
LikeLike
Bedankt voor je toelichting, Hans!
LikeLike
Hoi allemaal, ben op vakantie in Portugal, bij lieve vrienden in een dorpje bij Coimbra. Diverse van hun vrienden hier hebben moeten vluchten voor ware inferno’s. Tallozen zijn alles kwijtgeraakt, overal zie je zwartgeblakerde hellingen. Zojuist ontving ik een wildfire alert. Heel eng. En wat zag mijn oog vanmiddag, op een strandje bij een meer: Portugezen die hun nog brandende peuk achteloos wegschoten, het gortdroge gras in. Onbegrijpelijk! Ik geniet van de geur van de eucalyptus in de vroege ochtend, die, gedragen door de koele bries vanuit de heuvels, mijn reukorgaan prikkelt. Maar nu ik de verhalen over de gruwelijke vuurstormen heb gehoord, bekijk ik de eucalyptus toch met andere ogen. Zonnige groeten uit prachtig Portugal, Paula Koster
LikeLike
Oh, wat erg! Ja, het is dubbel he, ik vond het eerst ook tof maar nu ik eer meer van weet… vreselijk.
LikeLike
Hallo allemaal,
Wij hebben alweer 42 jaar een mooi huis in de Alentejo (Santiago do Cacem) op een mooie lap grond van 5 Hectare. Sinds de laatste grote bosbranden in centraal Portugal, waarbij vele dodelijke slachtoffers vielen, heeft de regering besloten om huiseigenaren die bomen rondom hun huis hebben geplant, te verplichten om alle bomen die binnen 10 meter van het huis staan, te kappen. ook moeten de Bomen minimaal 4 meter vanaf hun kroon gerekend, uit elkaar staan. Wij hebben een hoop prachtige pijnbomen staan, die voor veel schaduw en koelte zorgen en nu moeten wij deze kappen op straffe van een hoge boete. Laat de regering wat doen aan de eindeloze Eucalyptus plantages en zorgdragen voor meer bio-diversiteit in plaats van bomen te laten kappen, die het Portugeze landschap zo sierlijk en divers maken.
LikeLike
Hallo Erik,
Het brandrisico van steen- en kurkeiken is een heel stuk minder. En op tijd de onderbegroeiing verwijderen is belangrijk om de loopsnelheid van branden af te remmen.
Laten we maar hopen op een regenrijke zomer bij jullie!
Hans Prins
LikeLike
Wow da’s heftig…
LikeLike
Hallo mooi verhaal en Zijn prachtige bossen ik zelf kom ook uit spanje en zie ze overal wel op vercshillende delen in spanje in catalonie en andalucia groeien ze ook maar is een ander type eucalyptusboom dan wat in galicia en portugal groeit daar groeit (eucalyptus globulus) en in andalucia (eucalyptus deglupta is een lagere soort en meer bredere groeiwijze)verder komen eucalyptusbomen ondertussen door wereldwijde import voor in suptropische/meditterane klimaten. wel jammer dat ze zo licht ontvlambaar zijn voor derest een prachtige exotische lekker ruikende boom
LikeLike